23 yıllık tahsilatı açıkladı
Maraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki depremden sonra deprem vergileri yeniden gündeme geldi.
1999 Marmara depremi sonrası dönemin hükümetince getirilen vergiler arasında yer alan ve daha sonra kalıcı hale geldiği için “deprem vergisi” diye bilinen özel iletişim vergisinde (ÖİV) 2000-2022 döneminde toplam 87 milyar 998,6 milyon liralık tahsilat gerçekleşti.
Dünya gazetesi yazarı Naki Bakir, 'Deprem vergisi'nde 23 yıllık tahsilat 88 milyar TL" başlıklı yazısında özetle şu bilgileri aktardı:
"17 Ağustos 1999 tarihinde Marmara ve civarında meydana gelen ve resmi raporlara göre 17 bin 840 kişinin öldüğü 7,4 şiddetindeki depremde 285 bin 211 ev ve 42 bin 902 iş yeri yıkılmış ya da zarar görmüş; çok geniş bir coğrafyada büyük çaplı hasara yol açan deprem, GSYH, istihdam, büyüme ve kamu harcamaları gibi makro ekonomik göstergelerin yanı sıra Türkiye ekonomisi için önemli miktarda döviz girdisi sağlayan turizm sektörüne de darbe vurmuştu.
Bülent Ecevit’in başında olduğu dönemin hükümeti tarafından, depremin yol açtığı ve TUSİAD’a göre 17 milyar, DPT’ye göre 15-19 milyar, Dünya Bankası’na göre ise 12-17 milyar dolar düzeyindeki ekonomik kayıpları gidermek amacıyla ek vergiler getirilmişti.
1999 yılında Marmara bölgesinde yaşanan büyük depremin yol açtığı ekonomik kayıpları gidermek amacıyla dönemin hükümeti tarafından ihdas edilen vergiler arasında yer alan ve daha sonra kalıcı hale geldiği için “deprem vergisi” olarak bilinen özel iletişim vergisinde (ÖİV) 23 yılda gerçekleşen toplam tahsilatın yaklaşık 88 milyar lira olduğu belirlendi.
Kamuoyunda sık sık “nereye harcandığı” ile gündeme gelen ÖİV’de ilk beş yılda toplam vergi gelirinin yüzde 1-2’si düzeyinde seyreden tahsilatın payı, 2005- 2010 döneminde yıllara göre yüzde 2-2,8 arasında değişirken, izleyen dönemde yeniden yüzde 2’nin altına indi.
2017 ve sonrasında yüzde 1’in altına inen toplam vergi tahsilatında ÖİV’in payı, 2022 yılı itibariyle yüzde 0,4’e kadar geriledi. 23 yıllık uygulamada gerçekleşen toplam ÖİV tahsilatı ise bu dönemdeki toplam vergi gelirinin yüzde 0,9’unu oluşturdu.
2023 yılının tümünde ise toplam vergi geliri 3 trilyon 673,7 milyar lira olarak hedeflenirken, ÖİV tahsilatı 20,2 milyar lira ile bunun yüzde 0,5’i düzeyinde öngörülüyor."