Ağız içinde iyileşmeyen yara, kaybolmayan şişlik veya sertleşme, dişlerde sallanma, kanama, ağrı veya uyuşma, ses değişikliği, çenede şişlik gibi belirtilerle kendini gösteren Ağız boşluğu kanserleri önemli bir halk sağlığı sorunu. Ağız içerisinde kansere dönüşme potansiyeli olan lezyonların erken saptanmasının önemli olduğunu söyleyen uzmanlar, “Ağız içinde uzun süreli lezyonlar ve sigara kullanımı kanser riskini artırır” dedi. 

Kulak burun boğaz hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Ziya Saltürk, ağız boşluğu kanserlerinin görülme sıklığına ilişkin “Baş boyun bölgesinde ülkemizde gırtlak kanserini takiben ikinci, gelişmiş ülkelerde ise gırtlak kanserinin önünde ilk sırada yer almaktadır. En sık karşılaşılan türü yassı epitel hücreli karsinomdur ve oluşumunda en önemli etkenlerden biri sigaradır. ‘Betel nut’ adı verilen ve Güneydoğu Asya’da yaygın betel nut isimli keyif verici bir maddenin çiğnenmesi Hindistan ve çevresinde sık görülmesine neden olmaktadır” dedi. 

Ağız boşluğu kanserlerinin premalin lezyonlar (henüz kanser olmamış ama kanser gelişecek yapı) adı verilen oluşumlar ile başladığını anlatan Saltürk, özetle şunları söyledi:

“Bunlar içerisinde en sık karşılaşılan lökoplaki adı verilen beyaz renkli plaklardır. Özellikle dil ve ağız tabanında daha yüksek olmak üzere ortalama yüzde 1 kadar kanser gelişme riski vardır. Eritoplakiler kırmızı kadifemsi premalin lezyonlardır ve kanser gelişim riski daha yüksktir. Liken planus ve oral submuköz fibrosis denilen lezyonlar da risk taşımaktadır. Hastalar dil lezyonları dışında genellikle lokal ileri ever olarak başvurmaktadır. Dilde genellikle erken farkına varılmakta ve erken evrelerde başvurmaktadırlar ki bu da tedavide başarı oranını yükseltmektedir. Diğer bölgelerdeki bunların başında en sık karşılaşılan yerlerden biri olan ağız tabanı gelmektedir, tümörler ilerlemiş olarak karşımıza çıkmaktadır. Ağız tabanı kanserlerinde öncellikle tam bir KBB muayenesi yapılmalıdır. Boyun MRI ve boyun BT tanıda ve evrelemede önemlidir. Ayrıca patolojik olarak tanı konulması tedaviye başlayabilmek için zorunludur. PET CT ileri evre hastalıklarda tercih edilmesi gerekli bir tetkiktir. Tedavi seçeneklerimiz cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi olup genellikle cerrahi+ radyoterapi/ radyokemoterapi tercih edilmektedir.”

AĞIZ BOŞLUĞU KANSERLERİ

• Dudak kanseri
• Dil kanseri
• Dişeti kanseri
• Ağız tabanı kanseri
• Sert damak kanseri
• Yanak kanseri
• Azı dişi üçgeni (retromolar trigon) kanseri

BELİRTİLER

• İyileşmeyen yara
• Kaybolmayan şişlik veya sertleşme
• Beyaz veya kırmızı renkli leke
• Kanama, ağrı veya uyuşma
• Dişlerde sallanma
• Varsa diş protezlerinin oturmamaya başlamış olması
• Çiğneme, yutkunma, dil veya çene hareketleri sırasında zorluk veya ağrı
• Ses değişikliği
• Çenede şişlik
• Boğaz ağrısı
• Kulak ağrısı
• Boğazda yabancı cisim hissi
• Boyunda şişlik

RİSK FAKTÖRLERİ

• Tütün ürünlerinin kullanımı (sigara, puro, pipo içimi, tütün çiğneme)
• Aşırı alkol kullanımı
• Güneş ışınları ile uzun süre karşılaşmış olmak (özellikle dudak kanserleri için)
• İnsan paplilloma virüsü (human paplilloma virus = HPV) enfeksiyonu (Cumhuriyet)