Danıştay 10. Dairesi, Çevre ve Orman Bakanlığı’nın Munzur Vadisi Milli Parkı’nda yapımı planlanan 4 Baraj ve 5 HES Projesi ile Mercan Reg. HES Projeleriyle ilgili “ÇED olumlu kararı veya ÇED gerekli değildir kararı” alınmadıkça projelerle ilgili onay ve izin verilemeyeceğine hükmetti.

Ankara 3. İdare Mahkemesi’nce verilen projelere onay kararını temyize götüren Dersim Barosu Başkanı Avukat Barış Yıldırım, gelinen aşamada davalı Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Konaktepe Elektrik Üretim A.Ş. ile Zorlu Doğal Elektrik Üretim A.Ş.’nin yaptığı Karar Düzeltme başvurusunun reddedildiğini aktardı ve ekledi:

“Böylelikle gerek Munzur Vadisi Millî Parkı bakımından ve gerekse de Millî Parklar hukuku bakımından tarihi bir karar verilmiştir.”

“Çevreyi korumak devletin ödevi”

Bianet’te yer alan habere göre Danıştay 10. Daire Tetkik hakimi Fuat Kara, Anayasa’nın 56. Madde hükmü ve 2872 sayılı yasanın 10. Maddesi birlikte değerlendirildiğinde, herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkının bulunduğu, çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemenin devletin ve vatandaşların ödevi olduğunu vurgulayarak projeye onay verilemeyeceğini şöyle açıkladı:

“Öncelikle, davaya konu projelerle ilgili olarak hazırlanan fizibilite raporları çerçevesinde, projelerin, ‘çevreye uyumlu’ olup olmadığının tespiti bakımından, çevre mevzuatı açısından zorunlu olan ÇED sürecinin tamamlanması gerekmektedir. Aksi takdirde 2872 sayılı yasanın 10. Maddesinde belirtildiği üzere, Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça projelerle ilgili onay ve izin verilemez.”

Dosya mahkemeye geri gönderildi

Danıştay “Konaktepe 1 Barajı HES ve Konaktepe 2 Barajı HES inşaatlarının iptali istemiyle Ankara 10. İdare Mahkemesi’nin E:2010/2183 sayılı dosyasında açılan davada, söz konusu projelere devam edilebilmesi için ÇED raporu alınması gerektiğinin” hatırlatıldığı aktarıldı.

Yaklaşık 10 yıllık hukuk mücadelesi

1971 yılında Milli Park olarak ilan edilen Munzur Vadisi’nde yapımı kararlaştırılan toplam 4 Baraj ve 5 HES projesinin bulunuyordu.

Bu baraj projelerinden en büyüğü durumundaki Konaktepe Barajı ve Konaktepe HES I ile HES II Projesi’ne karşı Dersim Barosu dava açmış, Danıştay 13. Dairesi’nin 2010 yılında yürütmeyi durdurma kararı vermişti.

Danıştayın bu kararından sonra, hükümetin Munzur Vadisi Milli Parkı sınırları içerisinde yapımı planlanan ve tamamlanan baraj ve HES projelerine “Üstün kamu yararı” gerekçesiyle izin verilmişti. 

Dersim Barosu, bu karara karşı 2011 yılında tekrar dava açtı.

Bu davada da Danıştay 10. Dairesi’nin baraj ve HES izinlerini iptal etti. Ancak 2017 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile Konaktepe Barajı ve Konaktepe HES I - Konaktepe HES II Projesi için Acele Kamulaştırma Kararı alındı. Dersim Barosu, yürütmenin durdurulması için bir kez daha dava açtı.