HABER MERKEZİ- Salgın sürecinin de etkisiyle halkın önemli bir bölümünün işini kaybettiği, işini kaybetmeyenlerin de günlük 49 liralık ücret desteği ya da kısa çalışma ödeneği gibi, önceki gelirinin oldukça altında bir gelirle geçinmek zorunda kaldığı son bir yıllık dönemde temel gıda fiyatları da yüksekten uçuşa geçti. Temel gıda fiyatlarında geçen yılın son aylarında başlayan artış trendi bu yıl nisan ayında da sürdü. Nisanda bir önceki aya göre yüzde 2,4 oranında artan gıda fiyatlarında bu yılın ilk dört aylık döneminde yüzde 11,7, son bir yılda ise yüzde 29,7 oranında artış oldu.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın, fiyatlarını Ankara’daki pazar ve marketlerden her ay düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 76 gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının Nisan 2021 ayı sonuçları açıklandı.
Araştırmayla, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan, sabit gelirlilerin, ücretlilerin ve yoksulların yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun ortaya konulması amaçlanıyor.

Gıda fiyatları bir önceki aya göre bu yıl ocak ayında yüzde 3,6, şubatta da yüzde 2,8, martta yüzde 2,5 oranında artış yaşanmıştı. Gıda fiyatlarında nisan ayında yüzde 2,3’le devam eden bu artış trendi; işgücünün yüzde 30’una yakınını oluşturan 10 milyon 200 bin kişinin atıl durumda olduğu, diğer bir ifadeyle ya hiç geliri olmadığı ya da düzensiz çok az bir gelirle geçinmek zorunda bulunduğu bir dönemde, açlık ve yoksulluk riskini önemli ölçüde artırıyor.

Temel gıda fiyatlarında nisanda yaşanan artış eğiliminde et-balık, yağ, meyve, bakliyat ve işlenmiş gıda fiyatlarında yaşanan artışlar belirleyici oldu.
Nisanda, ekmek, un, bulgur fiyatlarında bir önceki aya göre yüzde 0,4 oranında artış kaydedildi. Et ve balık grubu fiyatlarında yüzde 6 oranında yüksek oranlı bir artış yaşanan nisan ayında süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 0,6 oranında düşüş oldu. Sıvı yağ fiyatlarında geçen yılın son aylarından itibaren başlayan artış trendi yavaşlayarak da olsa nisan ayında da yüzde 0,4’le devam etti.

Meyve fiyatlarının yüzde 12,2 oranında arttığı nisan ayında sebze fiyatlarında ise bir önceki aya göre yüzde 3,1 oranında düşüş oldu.

Bakliyat fiyatlarının yüzde 3,8 oranında yükseldiği nisan ayında, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatları yüzde 2,6 oranında arttı.

Böylece, mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 76 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için nisanda bu yıl mart ayına göre yüzde 2,4 oranında daha fazla para ödendi.

Gıda fiyatlarında ocak-nisan dönemin ise yüzde 11,2 oranında artış yaşandı. İlk dört aylık dönemde ekmek, bulgur, un makarna fiyatlarında yüzde 5,9, et ve balık fiyatlarında yüzde 14,2, süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatlarında yüzde 17,4 oranında artış gözlenirken, 2020 yılının son aylarında hızla yükselen yağ fiyatlarında ise yüzde 5,2 oranında artış oldu. Yılın ilk çeyreğinde meyve fiyatlarında yüzde 17,1, sebze fiyatlarında yüzde 9, bakliyat fiyatlarında yüzde 0,6 oranında artış yaşandı. Diğer işlenmiş gıda fiyatlarında ise yüzde 9,2 oranında artış oldu.

Gıda fiyatlarında yıllık olarak ise (Nisan 2020’ye göre) yüzde 29,7 oranında artış kaydedildi.

Bu yıl nisanda geçen yılın nisan ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 24,1, et-balık fiyatlarında 16,5, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 34,4 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 38,4 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 20,4 oranında, sebze fiyatları ise yüzde 54,8 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 30,1 diğer gıda fiyatları ise yüzde 15,8 oranında zamlandı.

Sepete dâhil edilen ürünlerin son 12 aylık ortalama fiyatlarının bir önceki 12 aylık dönemdeki ortalama fiyatlarıyla karşılaştırılarak hesaplanan 12 aylık ortalamalara göre de gıda fiyatlarında son yılda yüzde 29,1 oranında artış yaşandı.

Yıllık ortalamalara göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde 15,4, et ve balık fiyatları yüzde 19,1, süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatları yüzde 25,4, yağ fiyatları yüzde 31,4, meyve fiyatları yüzde 43,8, sebze fiyatları yüzde 59,9, bakliyat fiyatları yüzde 25,3, diğer gıda maddelerinin fiyatları da yüzde 10,4 oranında artış kaydetti.