Sabahın ilk ışıklarında kadınların zorlu mesaisi: Tandır ekmeği
Doğu ve Güneydoğu'nun özellikle kırsal kesimlerinde annelerden çocuklarına geçen tandır ekmeği geleneği sürüyor. Sabahın ilk ışıklarında başlayan ve kadınlar için bir hayli zor olan mesai, ailenin ekmek ihtiyacına göre haftada bir tekrar ediyor.
Doğu ve Güneydoğu’nun kırsal kesimlerinde neredeyse her evin bir bölmesinin içinde veya önünde bir tandır görmek mümkün. Yıllardır var olan tandır geleneği, annelerden çocuklarına geçerek bugünlere kadar gelmiş. Sabahın ilk ışıklarında başlayan zorlu mesai, 3 saate yakın sürüyor.
Çocukların başında büyüdüğü tandır, ailenin nüfusuna göre 4-5 günlük ekmek ihtiyacını karşılıyor. Dumanı, sıcaklığı ve zorluğu nedeniyle tandır kadınların ömründen ömür götürüyor. Erzurum’un Hınıs İlçesi’ne bağlı Yaylaknak Köyü’nde tandır ekmeği yapımı Sputnik'ten Sertaç Kayar'ın objektiflerine böyle yansıdı.
Kadınlar, tandır için sabah erken saatte kalkıyor.
Aile nüfusuna göre önce hamur yoğruluyor.
Ardından odun, tezek, kurumuş yaprak gibi malzemelerle tandır yakılıyor.
Ardından odun, tezek, kurumuş yaprak gibi malzemelerle tandır yakılıyor.
Tandır ısındıktan sonra hamur açma işlemine geçiliyor.
Tandır evlerinin üstünde bulunan havalandırma deliklerinden içeriye süzülen ışığın dumanla buluşması ile un ışık taneleri gibi etrafa saçılıyor.
Hamur açma işlemi uzunca bir süre devam ediyor.
Kız çocukları, bütün işlemlerde annelerinin yanından ayrılmıyor.
9/10
© Sputnik / Sertaç Kayar
Açılan hamur, sıcak tandıra vuruluyor.
Saatlerce ekmeğin çıkmasını bekleyen çocuklar, ilk ekmeğin tadına bakıyor.