Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) Basın İlan Kurumu’nun (BİK) gazetelere yönelik ilan kesme cezalarına ilişkin mart ayında verdiği ‘hak ihlali’ kararına ilişkin gerekçeli karar dün Resmi Gazete'de yayınlandı. AYM, BİK’in Birgün, Cumhuriyet, Evrensel ve Sözcü gazetelerine uyguladığı cezalarla basın özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.
AYM’nin bu kararı sonrasında açıklamalarda bulunan CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Meclis’in açılacağı ekim ayında konuya ilişkin düzenleme yapılması çağrısında bulundu:
“Her ay açıkladığımız basın özgürlüğü raporlarımızda Basın İlan Kurumu’nun gazetelere haksız, hukuksuz ilan kesme cezalarının haber alma hakkımızı engellendiğini, basın özgürlüğünü tehdit ettiğini söylüyoruz. Resmi ilanların adil bir şekilde gazetelere dağıtılması amacıyla kurulan Basın İlan Kurumu artık iktidarın sopasına dönüşmüş durumda. AYM’nin bu cezalara ilişkin verdiği hak ihlali kararına ilişkin açıkladığı gerekçeli kararı da bunu kanıtladı. AYM Meclis’ten kanuni düzenleme istedi. Meclis açılır açılmaz düzenleme yapılmalı ve BİK’in bu keyfi yetkisi sınırlandırılmalı.”
Çakırözer, BİK’in gazetelere verdiği haksız, hukuksuz ilan kesme cezalarından doğan mağduriyetlerin giderilmesi için AYM’nın ihlal kararı doğrultusunda gazetelere kesilen cezalar oranında ilan hakkı verilmesi çağrısında da bulundu.
‘DÜZENLEME YAPILMALI, KEYFİ YETKİ SINIRLANDIRILMALI’
Her ay düzenli olarak kamuoyu ile paylaştığı basın özgürlüğü raporlarında da BİK’in gazetelere uyguladığı ilan cezalarına da dikkat çektiğini söyleyen Çakırözer şu değerlendirmelerde bulundu:
“1961 yılında resmi ilanların adil bir şekilde gazetelere dağıtılması amacıyla kurulan Basın İlan Kurumu, son yıllarda gazetelere yönelik haksız, hukuksuz cezaları nedeniyle artık ‘Basın İnfaz Kurumu’na dönüşmüştü. Özellikle gerçekleri yazan, iktidar ve iktidar yöneticilerine yönelik eleştirel haberelere tahammülü olmayan BİK iktidarın gazetelere üzerindeki sopası konumuna dönüştü. Evrensel Gazetesi, Yeni Asya Gazetesi 2 yılı aşkın süredir Basın İlan Kurumu’ndan ilan alamıyor. Evrensel’e ilan alamamasına rağmen toplamda 108 gün ilan cezası uygulandı. Birgün, Cumhuriyet, Sözcü, Korkusuz gazeteleri habereleri nedeniyle sürekli ilan kesme cezaları ile karşı karşıya kalıyor. İlan ambargosu uygulanıyor. Cumhuriyet Gazetesi’ne 74 günü 2021’de olmak üzere 2 yılda 129 gün ilan kesme cezası verildi. Sadece cezalar değil ilan dağıtımında da adaletsizlikler peşi sıra… BİK geçen yıl hükümeti destekleyen yayın yapan gazetelere yaklaşık yüzde 78’lik oranla 141 milyon 932 bin TL'nin üzerinde kamu kaynağı aktardı. Hükümeti eleştiren gazeteler resmi ilanla verilen kamu kaynağının sadece yaklaşık yüzde 22'sini alabildi. AYM kanuni düzenleme için kararı Meclis’e gönderiyor. Meclis açılır açılmaz yeni bir düzenleme yapılmalıdır. Basın İnfaz Kurumu’na dönüşen BİK’in bu keyfi yetkisi sınırlandırılmalıdır.”
'GAZETELERİN İLAN HAKLARI İADE EDİLMELİ'
Çakırözer, AYM’nin ihlal karalar doğrultusunda gazetelere verilen ilan kesme cezaları nedeniyle oluşan mağduriyetlerin giderilmesi çağrısında bulunarak, “AYM kararı doğrultusunda gazetelere bu haksız, hukuksuz yere kesilen ilan cezalarının yarattığı mağduriyet de ortadan kaldırılmalıdır. Gazetelere uygulanan haksız, hukuksuz cezalar oranında gazetelere ilan hakkı verilmelidir. Cumhuriyet, Birgün, Sözcü, Korkukusuz gazetelerine verilen toplamı yüzlerce günlük ilan kesme cezalarından doğan mağduriyetler giderilmeli, Evrensel Gazetesi ve Yeni Asya gazetelerinin ilan ambargoları da kaldırılmalıdır” ifadelerine yer verdi.