Corona ile mücadele ettiğimiz bu günlerde Evde Kal şiarı ile evde oturuyorken ilimizde yapılan bazı çalışmaları da yakından takip ediyoruz.
Geçen Cuma günü gazeteci kardeşim Mimar Kaya namı diğer Sufi’nin daveti üzerine “Şal Vadisi”ne mağara keşfi çalışması yürüyüşü yaptık.
Amaç ilimiz turizmine katkı sağlamak ve Sere Solan da yapılan tesislere alternatif turizm değeri katmaktı.
Keşif yürüyüşünde İlimiz Özel İdare Genel Sekreteri Vali Yardımcısı Mustafa Doruk, Ak Parti il başkanı Emrullah Gür, Hakkari Üniversitesinden Araştırma görevlisi Yaşar Kaplan ile birlikte yaklaşık 10 kişilik bir ekip ile Bay kalesi eteklerinden Şal Vadisine giriş yaptık.
Oldukça zorlu ve tehlikeli bir parkurda hem yürüyüş yapmak hem de bölgede bulunan mağaraları tespit etmek pek de kolay olmadı. Dört saat süren keşif yürüyüşümüz sonunda yedi tane mağara keşfederek bu mağaraların içerisini ve bulunduğu bölgeyi kayıt altına aldık.
Keşfettiğimiz mağaraları ve yürüdüğümüz vadiyi ilimiz turizm değerleri arasına katmak için küçük bir araştırma yaparak bölgenin tarihi önemini de katmak istedim;
Hakkari Mirleri döneminde, Bay kalesinde kentin yönetimini sürdüren ve Çölemerik kalesine bağlı beyler vardı. Bay Kalesi etrafında yaşam üniteleri mevcuttu. Katramas Çayının batı ve güneybatı tarafının yönetimi Bay kalesine bağlıydı. Bay Kalesinin hemen dibinde, güneyinde derin bir vadi bulunuyor. Bu vadi bir tarafı dik, sarp ve kayalık bir dağdan oluşuyor.
Bu Dağın adı Bay Dağı/Selê Bayê diye geçer. Ancak Bay köyünün altında bulunan kısım bu sert yamacın adı ise “Selkê Hılü” yani Kaygan Kayalıktır.
İşin en dikkat çekici tarafı ise bu devasa kaya bloğundan oluşan dağın içerisinde çok sayıda irili ufaklı mağaranın olmasıdır. Bu mağaralar geçmiş dönemlerde yaşam alanı olarak da kullanıldığı biliniyor.
Vadide tarihi bir değirmenin yanı sıra yaşam alanı olarak kullanılan mağaraların olduğu, mağara önlerindeki “destar ve cuhni” dediğimiz küçük taş öğütücülerin olmasıdır.
Bu vadinin asıl adı BEZIRHANE Vadisidir.
Gelelim bu vadiye neden BEZIRHANE/BEZIRXANE dendiği meselesine.
Malum geçmiş yıllarda ev, dükkan, kale içi ve çeşitli iç aydınlatmalar ateşli aydınlatma aletleri ile yapılırdı.
İşte Hakkari’deki Colemêrg kalesi ve Bay Kalesinin iç aydınlatmalarında kullanılan yanıcı yağlar, bu yağların içine konduğu pişmiş topraktan yapılan Çıra, Şemalk, Meşale ve oda içi büyük orta aydınlatma için kullanılan ateş küpleri bu vadide, yani BEZIRHANE de üretilmekteydi.
Bu anlamda tarihi kısmını ve geçmişte yaşananlar hakkında yeni bir makale ile sizlere paylaşacağım. Ancak mevcut durumu bile memleketimizin turizmine önemli bir katkı sunacaktır.
Doğal olarak kentin ekonomisine de katkısı olacaktır.
Ketin girişinden Bay köyüne kadar olan kısmı ile kaya yapısı, ilginç mağaraları, zorlu yürüyüş parkuru, tırmanış alanları ile hem doğa sporlarının gelişimine hem kentin tanıtılması noktasında büyük kazanımı olacaktır.
Bu hususta buradan önemli bir hatırlatma yapmak istiyorum. Bu da bahsettiğim turizmin gelişmesi ve geliştirilmesi için Sere Solan Seyir Terası olarak yapılacak yerin gerçek amacına uygun yapılması gerektiğidir.
Peki nedir gerçek amacı?
İşte bu noktada şunu özellikle belirtmekte fayda vardır. Bizler Cilo Dağcılık ve Doğa Sporları Kulübü olarak Sere Solanın zirvesine tabanı çelik konsorsiyum ve camdan oluşan bir seyir terası, terasın hemen altında bir cam yürüyüş yolu ve bütün bu bölgeye hayat katacak bir dağ evi ve doğa sporları eğitim merkezinin yapılması gerektiğini ifade ettik.
Böylesine etkili bir projenin yapılması için de çalışmalarımızı örnekleri ile somut bir şekilde dosya haline getirerek Valiliğe ve Özel idareye sunduk. Projemiz kıymetli bulunarak üzerine çalışmalar yapıldı ancak gelinen noktada projemizden tamamına yakını bertaraf edilerek, sadece fikrimiz olan Cam Teras yerine standart bir teras, çay evi ve düzlük alanın da düğün alanı haline getireceği gerçeğidir!
Sere Solan da yapılacak olan çay evi ve düğün alanının bu memlekete fayda sağlamayacağı gibi ilin turizminin gelişmesine kesinlikle katkı sunmayacaktır.
Bezirhan/Şal Vadisinin turizme ve doğa sporlarına kazandırılması, Sere Solan da yapılacak olan tesislerin gerçek amacına uygun yapılması ile olacaktır.
Birbirine bağlı olarak yapılacak Dağ Evi, Seyir Terası, Cam Yol ve Terece vadisine yürüyüş yolunun Hakkari’ye gerçek anlamda can katacağına inanıyoruz.
Valimiz Sayın İdris Akbıyık ve Özel İdare Genel Sekreteri Sayın Mustafa Doruk bu çalışmayı hassasiyetle takip ediyor ve Depin Zap nehri üzerindeki rekreasyon alanının tamamlanması için büyük gayretler sarf etmektedirler.
Bu bağlamda Sere Solan sosyal tesisleri ile Depin Mesire alanı birbirini tamamlayacak önemli bir kazanımdır.
Bu memlekete taş üstüne taş koyan herkese teşekkür ediyoruz.