Suriye’nin kuzeyinde Türkiye’nin ABD ile anlaşması üzerine bütün dünyanın merakla beklediği Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin zirvesi Soçi’de gerçekleşti. Saat 13.27’de başlayan görüşme yaklaşık 6 buçuk saat sürdü. Görüşmede, SDG’nin 150 saat içinde 30 kilometre derinlikteki ‘güvenli bölge’den çıkarılması konusunda anlaşma sağlandığı ve Türkiye ile Rusya güçlerinin ortak devriye yapması konusunda anlaşıldığı açıklandı.
Görüşme sonrası ortak basın toplantısında ilk açıklamayı yapan Putin, varılan anlaşmayla ilgili varılan kararı Dışişleri Bakanları’nın açıklayacağını söyledi. Putin şunları söyledi:
‘SURİYE HÜKÜMETİ İLE KÜRTLER ARASINDA DİYALOG’
“Suriye’deki durumu müzakere ettik. Sayın Erdoğan, askeri harekatının amaçlarıyla ilgili detaylı açıklamalar yaptı. Biz defalarca Türkiye’nin milli güvenliklerini temin etmek için adımlar atmak istediği niyetini anlayışla karşılıyoruz. Türk tarafı hem terörün artması hem çeşitli etnik çatışmaların artamsıyla ilgili endişeler duyuyor. Biz de bu endişeleri paylaşıyoruz. Önemli olan, terör örgütlerinin Türkiye’nin harekatından yararlanmaması. Bu tür grupların arasında DEAŞ var. Cezaevlerinden kaçma teşebbüslerinde bulunuyorlar. Türkiye’de kalcı ve istikrarlı barışın sağlanması ancak bu ülkenin toprak bütünlÜğüne saygı duymakla mümkündür. Karşılıklı saygı olmazsa, Türkiye ile Suriye arasında bu mümkün olmayacak. Suriye hükümeti ile Kürtler arasında geniş bir diyalog başlatılması gerekiyor. Bu kapsayıcı diyalog yoluyla Kürt, çok uluslu Suriye’nin hakları böyle savunulabilir. Atacağımız adımları da görüştük. BM nezdinde Anayasa Komitesi çerçevesinde bu adımlar atılacaktır. Sahadaki durumun çalışmaları engellememesi gerektiği kanaatindeyiz. Suriyeli göçmenlerin olabildiğince hızla vatanlarına dönmesi gerekiyor. Suriyelileri kabul eden ülkelerin taşıdığı sosyal yük bir hayli hafifleyecektir. BM’nin ilgili kuruluşlarına göçmenlerin dönüşünü konusunu desteklemelerini bekliyoruz.”
ERDOĞAN ANLAŞMAYI AÇIKLADI
Daha sonra konuşan Erdoğan, Akkuyu Nükleer Santralı’nda çalışırken hayatını kaybeden iki Rus vatandaşıyla ilgili başsağlığı dileklerini iletti. Erdoğan ise şunları söyledi:
“Ana gündemimiz Suriye’deki gelişmelerdi. İkili ilişkilerimizi de etraflıca ele aldık. Ekonomi alanında, sayın başkanın da ifade ettiği gibi milli paralarla ticaretin yapılması anlaşmasını imzalamıştık. Akkuyu santrali ve Türk Akım projelerinde işbirliğimiz sürüyor. S-400’ler de belirlenen takvim çerçevesinde teslim ediliyor. Bu gayretli çalışmalar kararlılıkla devam edecektir.
Sayın Putin ile Suriye’de barış, huzur ve istikrarın tesisi için gerek ikili düzeyde gerekse Astana formatında çok ciddi çaba harcadık. Pek çok önemli karara imza attık. 16 Eylül’deki zirveyle Anayasa Komitesi’ni ilan ettik. 30 Ekim tarihinde komite ilk kez toplanacak. İdlib de yaptığımız görüşmelerin gündemindeydi. İdlib’de nispi bir sükunetin tesis edildiğini, saldırıların azaldığını görmek memnuniyet verici. Bundan sonra çabamız istikrar ortamını kalıcı hale getirmektir. Gerek Rus dostlarımızın endişelerinin giderilmesi gerekse sahada sükunet içni var gücümüzle çalışacağız. Barış Pınarı Harekatı ile ilgili kapsamlı bilgi verdim. Daha önce ifade ettiğim gibi harekatın ana gayesi bölgeden PKK/YPG’nin çıkarılıp Suriyeli sığınmacıların dönüşünü sağlamaktır. Bu harekat aynı zamanda bölücü terör tehdidini kaldırarak, Suriye’nin toprak bütünlüğünü de garanti altına almaktadır. Bizim kimsenin toprak bütünlüğünde, egemenliğinde gözümüz yoktur. Adımlarımızı hep hassasiyetle attık. Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı ile 4 bin kilometre kare alanı güvenli hale getirdik. Bir dönem törörle çatışmalarla anılan Suriye toprakları yıllar sonra istikrara kavuştu. Bu modeli Süriye’nin diğer yerlerine de teşmil etmek istiyoruz. Artık Suriyeli kardeşlerimizin vatan hasretini dindirecek adımları atmamız gerekiyor: Harekatla güvenli hale getireceğimiz alana öncelİkle 1 milyon sonra bir bu kadar daha Suriyelinin yerleşeceğine inanıyorum. Planlarımızı paylaştık. İnşallah uluslararası toplumun da katkı ve desteğiyle bu planı hayat geçireceğiz. Bu süreçte gönüllü geri dönüşleri gerçekleştirecek projelere imza atacağız. Tarihi bir mutabakata imza attık. Bu muhtıraya göre Türkiye ve Rusya, Suriye topraklarında ayrılıkçı hiçbir gündeme izin vermeyecektir. 23 Ekim öğlen 12.00’den itibaren 150 saat içinde YPG’li teröristler ve silahları, 30 kilometrenin dışına çıkarılacak, tahkimat ve mevzileri imha edilecektir. 150 saatin sonunda Barış Pınarı Harekatı alanı sınırlarının batısı ve doğusunda 10 kilometre derinlikte Türk-Rus devriyeleri başlayacaktır. Tel Rıfat ve Münbiç’teki YPG’liler bu alanın dışına çıkarılacak. Terörist sızmalara karşı her iki ülke ortak mekanizma kuracaktır. Putin ile vardığımız mutabaktın Suriye’nin kalıcı istikrarı için yeni bir dönemi başlatacağına inanıyorum.”