Evet yanlış okumadınız Hakkari’de 20-24 yaş aralığında her 100 kadına 203 erkek düşmekteymiş. 0-54 yaş aralığında her 100 kadına 100 erkek düşmekteymiş. Bilimsel olmayan ve kabul edilmesi zor olan bu açıklama Hakkari İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü internet sayfasında yer almaktadır. Gelin en başından konuyu ele alalım.
İstatistik günlük hayattaki birçok olay üzerine konuşurken kullanma ihtiyacı hissettiğimiz bir kavramdır. İstatistik bir olay veya olguyu sayısal verilere dayanarak açıklamaktır. İstatistiğe konu olabilen olaylara ait nicel verilerin derlenmesi, işlenmesi, analizi ve yorumlanmasında kullanılan teknikler bütününe de istatistik diyebiliriz.
Belirli bir amaç için toplanmış verileri anlamlı haline getirmenin farklı yolları vardır. Verileri sözel ifadelerle açıklama. Verileri tablolar halinde düzenleme. Verileri grafiklerle gösterme. Veriler üzerinde hesaplamalar yaparak istatistiksel ölçüler (ortalama gibi) elde etme.
Hakkari’nin mevcut durumu ile ilgili bilgi toplama üzerine yaptığım çalışma sırasında kurumların internet sayfasını inceledim elbette ki. Ancak İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün sayfasını incelerken büyük bir şaşkınlık yaşadım. Nüfus ile ilgili verilen bilgilerden bir kısmı şu şekildedir
‘Nüfusun yaş yapısı yanında cinsiyet yapısı da önemli bir diğer değişkendir. İldeki cinsiyet yapısı incelendiğinde erkek nüfusun baskın olduğu ancak bu durum detaylandırıldığında farklı sonuçlar ortaya çıktığı görülmektedir. 0 yaştan 54 yaşa kadar olan aralıkta genel cinsiyet oranı incelendiğinde her 100 kadına 100’ün üzerinde erkek düştüğü görülmektedir. Erkek oranlarının yoğunluk oluşturduğu aralık ise 20- 24 yaş arasıdır. Zira bu yaş aralığında her 100 kadına 203 erkek düşmektedir. Bu durumun ne- deni ilde görev yapan asker nüfusun varlığıdır.’
Nüfus oranları belirlenirken onlarca yol ve yöntem varken ‘kadına düşen erkek’ sayısı ile bir şeyleri anlatmaya çalışmak oldukça abes bir durum. Ülkemiz de ve dünyada gerek toplumun neye ihtiyacı olduğu, ne istediği veya toplumun yapısına dair bilgi veren binlerce araştırma şirketleri vardır. Ve bu şirketler bilimsel veriler ve açıklamalarla topluma dair bilgi sunar. Bu hizmetlerde kullanılan dil oldukça önemlidir. Çünkü ne anlatılmak istendiği açıkça belirtilmelidir ki, bilgilendirme sağlıklı olsun.
Hakkari İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün sayfasında verilen bilgi ise ne yazık ki dil açısından talihsizdir. Böyle bir dilin neden kullanıldığını merak ediyorum, neden cinsiyet oranları ‘kadına düşüne erkek ‘ sayısı ile belirtildi. Farklı bir metot neden kullanılmadı ? Hakkari hakkında bilgi almak isteyen biri nüfusa dair araştırma yaparken ‘kadına düşüne erkek ‘sayısı ile mi bilgilendirilmeli, gerçekten merak ediyorum. TÜİK böyle bir dil kullanmazdı, diğer araştırma şirketleri böyle bir dil kullanmazdı. Bu yüzden bir kamu kuruluşunun da böyle bir dil kullanmamasını bekliyoruz.
Kadınlar ve erkeklerin birer birey olduğu unutmamalıdır kendilerinden bahsedilirken bir başkasına endeksli değil daha bilimsel verilerle konuşmasını destekliyoruz. Bu sebeple beklentimiz ve talebimiz bu söylemin acil bir şekilde değiştirilmesidir.