Michigan Eyalet Üniversitesi (MSU) ve Stanford Üniversitesi’nden bilim insanları, kalp krizine neden olan plakların bölüm bölüm, içten dışa doğru yiyerek yok eden bir nano-parçacık icat ettiç
MSU’da Biyomedikal Mühendisliği Doçenti olan Bryan Smith ve bilim insanlarından oluşan bir ekip, plak tabakasını azaltarak ve kontrol altına alarak kalıntıları yemeye yönlendirilebilen ‘Truva Atı’ benzeri bir nano-parçacık yarattı. Keşif, ABD’de önde gelen bir ölüm nedeni olan ‘ateroskleroz’ (damar sertleşmesi) için potansiyel bir tedavi sunabilir.
Nature Nanotechnology dergisinin son sayısında yayımlanan sonuçlar, belirli bir bağışıklık hücresi tipine -monositler ve makrofajlar- dair yüksek seçiciliği nedeniyle aterosklerotik plak üzerine yerleşen bir nano-parçacığın ayrıntılarını paylaşıyor.
Parçacık, plaklardaki makrofajların içine girdikten sonra, hücreyi yutmaya ve hücresel kalıntıları yemeye yönlendiren bir ajan ilacı serbest bırakıyor. Temel olarak, plak çekirdeğindeki hastalıklı veya ölü hücreleri ortadan kaldırıyor. Makrofajlar yeniden canlandırılarak plak boyutu azaltılıyor ve istikrarlı duruma getiriliyor.
Smith, gelecekte nano-parçacıklar üzerinde yapılacak klinik çalışmaların, nano-ilacın benzeri görülmemiş düzeydeki seçiciliğinden ötürü çoğu kalp krizi riskini en az yan etkiyle azaltmasının beklendiğini ifade ediyor.
Smith’in çalışmaları, makrofajlardaki reseptörlerin sinyalini yakalamaya ve nano-immünoterapötik (bağışıklık tedavisine yönelik/ç.n.) platformlar kullanarak, küçük moleküller aracılığıyla bir mesaj göndermeye odaklanıyor. Önceki çalışmalar hücrelerin yüzeyi üzerinde işliyordu fakat bu yeni yaklaşım hücre içinde çalışıyor ve makrofajları uyarma noktasında tam anlamıyla etkili.
Smith, “Makrofajları, kalp krizi nedeninin bir parçası olan ölü veya ölmeye yüz tutmuş hücreleri -aterosklerozun öncüsü olan ve iltihaplanmaya yol açabilen hücreleri- seçerek onları yemeye yönlendirebileceğimizi keşfettik” diyor. “Makrofajların içine küçük bir molekül yerleştirip bu hücreleri tekrar yemeye başlamalarını söyleyebiliriz” diye devam ediyor.
Smith, bu yaklaşımın aterosklerozun dışında da tıbbi uygulamalarda kullanılabileceğini sözlerine ekliyor: “İleri seviyedeki nano-malzeme platformumuzdaki ortaklarımızın en gelişmiş seçici ürünleri ve tedarik yetenekleri sayesinde, aterosklerozda çığır açan bir buluşa imza attık.”
Smith, “Nano-malzemelerin seçici biçimde ölü hücreleri aradığını ve ihtiyaç duyulan hücrelere bir mesaj gönderebildiğini ispatladık” diyor ve şöyle devam ediyor: “Büyük hayvan denekleri ve insan doku testleri kullanarak bu nano-malzemelerin klinik muadilini yaratacak olan gelecekteki çalışmalarımıza da belirli bir enerji sağlayacak. Bunun, önceki yöntemlerden daha başarılı olduğuna inanıyoruz.” Smith geçici bir patent başvurusunda bulundu ve bu yıl ilerleyen aylarda satışa sunulacak.
Makalenin orijinali Science Daily sitesinde yayımlanmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)