Van'da kapılarında rengarenk kilimlerin olduğu, içine girince motif motif, desen desen kilimlerin sergilendiği mekanlar günden güne azalıyor. İran kilimlerinin piyasayı ele geçirdiği kentte, üretim azaldı, meslek erbaplarının sayısı her geçen gün azalıyor. Düşen satışlara dikkati çeken kilim esnafı, kara kara düşünüyor.
Kentte eskisi kadar dokumanın olmadığını belirten kilimci Murat Demir, “Eskiden Van kilimle anılırdı. Her evde dokuma tezgahları vardı. Her ev üretiyordu. Bizler de evlerden alırdık. Artık o eski dokumalar neredeyse hiç yok. İnsanlarda eskisi gibi ilgi göstermiyor. Dokumada kullanılan ip ve malzeme çok pahalı. O yüzden Van’da parmakla sayılacak kilimci kaldı. Hal böyle olurken artık İran kilimlerine olan ilgi arttı. İran’da her evde neredeyse kilim dokuması yapılıyor ve pazar ağı çok daha fazla. Van’da eskiden kök boyama vardı. Kök boyamalarla yapılan dokumalara ilgi çok fazlaydı. Artık o sanat da kalmadı” dedi.
20 yıldır kilim işiyle uğraştığını anlatan Demir, her geçen yıl işlerinin daha da kötüye gittiğini söyleyerek şöyle devam etti: “Kilim ve kilim üzeri yapılan aksesuar malzemeleri satıyorum. Her geçen yıl işlerimiz düştü. Koronavirüs salgınıyla beraber yüzde 90’lara varan bir düşüş oldu. Özelikle memlekete yabancı turistlerin gelmemesi, kapıların kapanması ve insanlarda para olmaması yüzünden iş yapamıyoruz. Sabahtan dükkanı açıyorum satış olmadığı için oturuyorum akşama kadar. Eskiden olsa günde 10 tane kilim sardım. Ama şimdi hiç satamıyorum. Umudumuz artık kapıların açılması ve turizmin artmasıdır.”
Bazı kilimlerin 2 ya da 3 ayda dokunduğunu ifade eden Demir, “Kilim sanatı ok zahmetli ve sabır gerektiren bir iştir. Şimdi artık o zahmet kalmadı. Sanata olan ilgi azalınca beraberinde kilim dokumada artık tarihe karıştı diyebilirim. İnsanlar rahata alıştı. Bu yüzden dokuma artık olmuyor” diye konuştu. (MA)