Türk-İş: "Dört kişilik ailenin aylık gıda harcaması 2,830.17 TL"

Türk-İş'in araştırmasına göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı), Mayıs'ta aylık bazda yüzde 2.28 artışla 2,830,17 liraya çıktı.

Türk-İş verilerine göre, "mutfak enflasyonu"ndaki değişim, yılın ilk beş ayında yüzde 9.28, yıllık bazda yüzde 16.07 ve yıllık ortalama artış oranı da yüzde 18.07 olarak hesaplandı.

Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı da (yoksulluk sınırı) 9,218.79 liraya yükseldi. Bekâr bir çalışanın "yaşama maliyeti" de aylık 3,435.22 lira olarak belirlendi.



Türk-İş açıklamasında, "Çalışanların ailesiyle birlikte 'insan onuruna yakışır bir hayat sürdürmeleri' daha da güçleşmektedir" denildi ve eklendi:

"Asgari ücret açlık sınırının altındadır. Dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması (mutfak masrafı) bir yıl öncesine göre 392 lira ve yapılması gereken toplam harcama tutarı (aile bütçesi) 1,277 lira arttı.  Yılın sadece ilk beş ayı sonunda, aile bütçesine gelen ek yük ise 783 lira oldu."



Türk-İş hesaplamasına temel alınan gıda ürünlerinin, doğrudan piyasadan derlenen fiyatlarında Mayıs itibariyle gözlenen değişim -harcama grupları itibariyle- şöyle:

- Süt, yoğurt, peynir grubunda; önemli bir fiyat değişikliği görülmedi. Hesaplamada yine günlük tüketilen beyaz peynir fiyatı temel alındı. Bu arada, keçi sütünden imal edilen peynirin kilogram fiyatının 80 lira, rokfor peynirin kilogram fiyatının 140 lira olduğunu da not etmek mümkündür.

- Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; bu ay balık sezonu sona erdi, tezgahlarda ağırlıklı olarak kültür balıkları yer almaya başladı. Ancak kıyma ve kuşbaşı et fiyatı bu ay da arışını sürdürdü. 

- Aynı şekilde tavuk fiyatı da arttı. Sakatat (ciğer, yürek, böbrek) ürünlerinin fiyatı değişmedi. Yumurta fiyatı geriledi. Bakliyat ürünleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatları aynı kaldı.      



- Bu ay yaş sebze-meyve fiyatları her hafta değişken bir nitelikte gösterdi. Bir yandan devam eden Ramazan ayı ve ardından gelen bayram günleri, bir yandan tüm ülkede uygulanan tam kapanma ve semt pazarlarının her yerde aynı gün ve bir defalık kurulması, alışveriş alışkanlığını ve ürün tedarikinin sürekliliğini olumsuz etkiledi. 

- Ancak son haftada, mevsim şartlarının da etkisiyle bollaşan ürün çeşitliliğine bağlı olarak, yükselmiş olan eski seviyesine geldi. Geçen ay ortalama kilogram fiyatı 7.74 lira olan taze sebze-meyve bu ay aynı kaldı. Ortalama sebze kilogram fiyatı biraz gerileyerek 7.21 lira (geçen ay 7.45 lira) oldu. Ortalama kilogram meyve fiyatı ise 8.50 lira olarak hesaplandı (geçen ay 8.67 lira).

- Bu ay, 17 sebze ve 12 meyve olmak üzere toplamda 29 üründeki fiyat değişimi izlendi ve hesaplamaya temel oldu. Hesaplama yapılırken -her zaman olduğu gibi- pazarda yaygın bulunan mevsim ürünleri esas alındı. Ürünlerin tek tek ağırlığı yerine harcama sepetindeki meyve-sebze tüketiminin toplam miktarından hareket edildi. 

"Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; ekmek fiyatı değişmedi. Aynı şekilde un, pirinç, bulgur fiyatı da aynı kaldı. Makarna ile irmik fiyatı ise biraz arttı. 

- Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı ve fiyatı ile ayçiçeği yağı değişmedi. Zeytinyağı fiyatı ise arttı. Hesaplamada dikkate alınan siyah ve yeşil zeytin ortalama fiyatı, yeşil zeytinden dolayı biraz geriledi. 

- Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) ürünleri fiyatı -bayram haftasında- aynı kaldı. Baharat ürünleri (kimyon, nane, karabiber vb.) ile çay ve ıhlamur fiyatı bu ay yine değişmedi. Aynı şekilde bal, reçel, pekmez, şeker, tuz, salça fiyatında farklılık tespit edilmedi.