Japonya’da seviye 3 sürücüsüz araçların şoförün herhangi bir katkısı olmadan kullanımına Mart ayında başlandı. Bu araçların herhangi bir kaza olduğunda tüm sorumluluğu üretici şirkete ait. Bunu kabul eden şirket bu alanda ilk adımı atmış oldu.
ODTÜ elektrik elektronik mühendisliğinden sonra Manchester Üniversitesi’nde yüksek lisans, Cambridge Üniversitesi’nde ileri kontrol yazılımları alanında doktorasını tamamlayan Dr. Umut Genç, otomotivde ileri teknolojiler ve yazılım alanında farklı şirketlerde çalıştı.
Hem İngiltere Warwick’de hem de İstanbul İTÜ ARI Teknokent'te çalışmalarını sürdüren Eatron’un CEO’su olan Dr. Umut Genç, seri üretim elektrikli ve otonom araçlar için güvenli yapay zeka tabanlı akıllı yazılım ürünleri geliştirdiklerini kaydetti.
“İstanbul trafiği bize zorlu bir test ve geliştirme ortamı sağlıyor”
2019 yılının Ağustos ayından bu yana otonom sürüş yazılımlı araç ve yol testlerini yaptıklarını kaydeden Genç, “Şu anda iki araç ile testlerimizi yapıyoruz. Bizim otonom sürüş için geliştirdiğimiz yazılımın ismi otoban otopilotu. İsimden anlaşıldığı gibi genel olarak otobanlarda testler gerçekleştiriyoruz. Yazılımlarımızı ve özelliklerini sürekli olarak geliştirmeye devam ediyoruz. Testlerimiz de doğal olarak devam ediyor. Yazılım geliştirme çalışmalarımızın ciddi bir kısmını İstanbul’da gerçekleştiriyoruz. İstanbul büyükşehir trafiği açısında da önemli bir test seviyesi. Trafik yoğun ve karşınıza çıkan senaryolar çok çeşitli. İstanbul trafiği bize zorlu bir test ve geliştirme ortamı sağlıyor. Doğal olarak İstanbul’da başarılı şekilde çalışan bir otoban otopilotunun Avrupa’nın diğer şehirlerinde de iyi çalışacağına inancımız tam” diyor.
“Türkiye’de seviye iki buçuk test edilmeye başladı”
Sürücüsüz araçların seviyelerinin 5 aşamadan oluştuğunu belirten Genç, şunları söyledi: “İlk aşamada seviye 1 dediğimiz yazılım ya direksiyonu ya da hızlanmayı yani gaz ve freni kontrol ediyor. Mesela öndeki arabayı takip eden hız sabitleme sistemi seviye 1’dir. Sürücü direksiyonu yönlendirir ancak gaz ve frene basması gerekmez. Seviye 2’de otonom yazılım hem öndeki arabayı takip ediyor hem de direksiyonu kontrol ediyor. Seviye 2’de sorumluluk halen sürücüdedir, seviye 3’te ise sorumluluk araçta yani şirkette oluyor. Seviye 3’te, sürekli yola bakmanıza gerek yok, mesela telefonunuzla oynayabilirsiniz. Ancak kulağınız araçta olacak çünkü araçtan uyarı sinyalini aldığınızda tehlikeli bir durum olduğu ve 10 saniye içerisinde direksiyona geçmesi gerektiği anlamına geliyor. Seviye 4’de ise, artık kulaklığı takıp film bile izleyebilirsiniz. Belli bölgelerde ve semtlerde araç bütün sürüşü kendi yapıyor, yolcular için hiçbir sorun yok. Seviye 5 ise, her yerde her zaman tamamen tam otonom sürüş anlamına geliyor.”
“Belli şehir merkezlerinde robot taksi yapmak istiyorlar”
Robot taksi firmalarının seviye dörde ulaşmaya çalıştığını dile getiren Genç, “Belli şehir merkezlerinde robot taksi uygulamasını başlatmak istiyorlar. Şu anda biz seviye 2+ yaptık. Bizim yaptığımız yazılımda araç hem direksiyonu kontrol ediyor hem de freni ve gazı kontrol ediyor. Tam otomatik olarak şerit değiştirebiliyor. Mesela öndeki araç çok yavaşladığında sol taraf uygunsa kendi uygun bulduğu zaman şerit değiştiriyor ve sonra tekrar orta şeride dönebiliyor. Yapay zeka tabanlı yazılım otomatik olarak buna karar veriyor. Seviye 2+ olduğu için bu araçta yine sorumlu sürücü oluyor” şeklinde bilgi veriyor.
Otonom teknolojilerin hukuki süreçlerinin daha net olmadığını vurgulayan Genç, sıkıntı olduğunda seviye 3 ve üzeri araçlarda kimin sorumlu olacağının hala belli olmadığına dikkat çekiyor.
“Gelecek 5 yılda robot taksileri Amerika ve Avrupa’nın belli şehirlerinde göreceğiz”
“Yakın zamanda seviye 3 çalışmalarına başlayacağız” diyen Genç, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Pazarda talep var. Gelecek 5 yılda robot taksi uygulamalarını Amerika ve Avrupa’nın belli şehirlerinde göreceğiz. Türkiye gibi trafiğin daha zorlu olduğu ülkelerde 10 yıl içerisinde robot taksiler olabilecek Seviye 2 otonom sürüş yazılımlarımız seri üretim araçlarda 2022 yılından itibaren kullanılmaya başlanacak. Seviye 3 yazılımlarımızın ise 2023 yılında seri üretime gireceğini öngörüyoruz. Test çalışmalarımız hem Türkiye’de hem de İngiltere’de devam ediyor. Tabii İngiltere’de trafiğin yönü farklı. Yazılımımızın hem sağdan akan trafikte hem de soldan akan trafikte başarılı olarak çalışabildiğini görmek bizler için önemli”
“İstanbul’da üç senede çevre yolunda neredeyse hiç araca müdahale etmeden, kilometrelerce seyahat eder hale geldik”
ADAS Teknik Lideri Uğur Yavaş, ise konu ile ilgili şu bilgileri veriyor: “İstanbul gibi kendine has trafiği ve sürüş dinamiği olan bir şehirde hemen her gün yarı-otonom aracı test etmek büyük bir şans. Özellikle sıfırdan başladığımız düşünülürse, üç senede çevre yolunda neredeyse hiç araca müdahale etmeden, kilometrelerce seyahat eder hale geldik. Bu gelişimi en ön koltuktan takip etmek büyük gurur kaynağı.”