Korona salgını dünyada can almaya devam ederken, gelişmiş ülkeler ve küresel güçler pandeminin etkisinin kırılmadığı ülkelere yardımda adeta birbirleriyle yarışa koyuldu.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Cuma günü G20 dönem başkanı İtalya'nın ev sahipliğinde sanal ortamda düzenlenen Küresel Sağlık Zirvesi'nde, AB'nin bu yıl sonuna kadar ihtiyaç sahibi ülkelere 100 milyon doz aşı bağışlamayı planladığını söyledi. AB ülkeleri daha önce aldıkları başka bir kararla da yıl sonuna kadar az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için en az 100 milyon doz korona aşısı sağlamayı planlamıştı.
Korona döneminde de ekonomik büyümesini sürdüren Çin'den de pandemi nedeniyle zorda olan ülkelere maddi yardım vaadi geldi.
Zirveye video konferans yöntemiyle katılan Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, önümüzdeki üç yıl içinde korona pandemisinden olumsuz etkilenen az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerin yeniden toparlanmalarına katkı sağlamak amacıyla üç milyar dolar daha maddi destek verecekerini ilan etti.
Almanya 30 milyon doz aşı bağışı planlıyor
Almanya Başbakanı Angela Merkel de yıl sonuna kadar Uluslararası Aşılama Programı COVAX'a 30 milyon doz koronavirüs aşısı bağışlanmasının planlandığını açıkladı. Merkel, Roma'da düzenlenen Küresel Sağlık Zirvesi'ne çevrimiçi olarak katıldıktan sonra Cuma akşamı yaptığı açıklamada, Almanya tarafından sipariş edilen aşıların tam ve zamanında ellerine ulaşması halinde bu bağışı yapacaklarını belirtti.
Merkel ayrıca, Almanya'nın, yoksul ülkelerdeki aşılama işlemlerinin hızlandırılması amacıyla COVAX'a 100 milyon euro daha maddi yardımda bulunacağını açıkladı. Böylece Almanya'nın aşı yardımlarına katkısı şu anda bir milyar euroyu geçmiş bulunuyor. Berlin şimdiye kadar, 125 ülkeye 70 milyon doz aşı hibe etti.
Erdoğan'dan "Yerli aşı" ile yardım sözü
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Küresel Sağlık Zirvesi'ne gönderdiği video mesajında "158 ülke ve 12 uluslararası kuruluşa yerli solunum cihazları da dahil, muhtelif kalemde tıbbi cihaz ve ekipmanı gönderdiklerini" belirterek, "Türkiye olarak, bugüne kadar elimizdeki aşıları diğer ülkelerle paylaşmaya gayret ettik.
Yerli aşımızı, hazır olur olmaz, vatandaşlarımızla beraber inşallah tüm insanlığın istifadesine sunacağız. Çok-taraflı finansal kuruluşların ve girişimlerin aşıya adil erişim konusundaki çabalarını destekliyoruz" dedi.
Yoksul ülkelerden aşı üreticisi ülkelere eleştiri
Az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkeler, sanayi ülkelerinin öncelikle iç piyasları için aşı ürettiklerini, bu yüzden de onlardan yeterince destek göremediklerini belirterek şikayetçiler. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ise bu durumu, "Feci bir ahlaki başarısızlık" olarak değerlendiriyor. DSÖ Direktör vekili Samira Asma, dünya genelinde altı ila sekiz milyon insanın korona nedeniyle yaşamını yitirmesinden endişe ettiklerini açıkadı. Şu andaki resmi rakamlara göre bu sayı 3,5 milyon civarında. Ancak gayri resmi sayıların iki ya ada üç misli fazla olduğu belirtiliyor.
İhracatlar sürüyor
Aşı üreticisi ülkeler ise ihracatlarını sürdürüyor. Başlangıçta tamamen kendi halkının aşılanmasına odaklanan Amerika Birleşik Devletleri (ABD) aşı ihracatını büyük ölçüde yasaklamıştı. Ancak nüfusunun büyük kısmını aşılayan ülkede, yeteri kadar aşı stoğu da sağlanınca bu uygulama gevşetilmeye başlandı. ABD Başkanı Joe Biden milyonlarca doz aşının ihraç edileceğini açıkladı.
AB Komisyonu Başkanı von der Leyen ise şimdiye dek AB'de üretilen 220 milyon doz aşının Birlik dışındaki ülkelere ihraç edildiğini duyurdu. Çin Devlet Başkanı Şi ise, ülkesinin şu ana kadar 300 milyon doz aşı ihracatı gerçekleştirdiğini aktardı. Çinli lider, Sağlık Zirvesine yolladığı video mesajında, "Şu anda en büyük sorun dünyadaki eşit olmayan aşılama hızıdır" diyerek, her türlü "Aşı milliyetçiliği" ile mücadele edilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Öte yandan, Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Rusya ve Çin'i, "aşı diplomasisi" uygulamakla suçlayarak, bu ülkelerin AB'nin aksine, aşı tedariğini siyasi taleplerle ilişkilendirdiklerini ileri sürdü.