Bundan 600 yıl önce insanların ayakkabı olarak giydikleri, keçi kılı ile kendirden yapılan, yöresel bir ayakkabı olan “Reşik”, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya iken Van’da Mecit Emen’in elinde yeniden hayat buluyor.

24 Saat Gazetesinden Tevfik Kurt'un haberine göre adı bile unutulmaya yüz tutan reşik üretimi, bir hayli zor. Küçük atölyelerde ustalar, asırlık bir kültür mirası olan bir çift reşik ayakkabı için bir gün uğraşıyor.

Reşiği el emeğiyle üreterek başta Avrupa olmak üzere birçok ülkeye gönderen Mecit usta, geleneksel reşiğin üzerine, başta Urartu figürleri olmak üzere yerel ve tarihi desenlerle farklı motifler katıyor. Özelikleri bakımında su geçirmeyen reşik ayakkabısı birçok hastalığa iyi geldiği gibi yaklaşık 50 yıllık bir dayanma süresi bulunuyor.

Koçer bir kadının girişimiyle hayat buldu

Reşik ayakkabısının dedelerinden kendilerine kalan bir miras olduğunu dile getiren reşik ustası Mecit Emen, reşiğin hikâyesini şöyle anlattı: “Ben 32 yıldır ayakkabı yapıyorum. Bu reşiğin bizde bir hikâyesi var. Bir gün bize bir reşik geldi. Desenleri yapılmıştı. Tabanı kalmıştı. ‘Sündüz’ adlı bir kadın getirdi. Biz ne olduğunu anlamadık. Fakat Sündüz Ablanın ısrarı üzerine biz bir taban yaptık ve reşiği yaptıktan sonra çok farklı bir şey ortaya çıktı. Sonra Sündüz Abla, düzenli desenini yapıp getiriyordu, bizde tabanını yapıp tamamlıyorduk. Sündüz Abla vefat ettikten sonra biz bu geleneği bırakmadık. Hocalardan da destek alarak geliştirdik.” Şu an reşiği birçok ülkeye gönderdiklerini de belirten Emen, yeni desenlerle reşik kültürünü yaşatarak geliştirdiklerini vurguladı.

Reşik ile birlikte reşik ustaları da yetiştiriliyor

Mecit ustanın yanında yetişen ve 20 yıldır reşik yaptığını bildiren reşik ustalarından Muhammet Emen, “Günümüzde ayakkabı sektörü çok geliştiği için yöresel tarzlar kaybolmaya yüz tuttu. Herkesin bıraktığı, uğraşmadığı, ilgi duymadığı bir kültürü yeniden yaşatmak için gayret sarf ediyoruz” diye konuştu.

Keçi kılından yapılan reşiğin birçok avantajı bulunduğuna değinen Emen, “Reşik çok zor çürür ve su tutmaz. Karda bile çok rahat giyilebilir. Sadece vatandaşlar değil, işletmeler ve oteller de bu ayakkabıyı turistik amaçlı kullanabilirler. Van’da ürettiğimiz reşiklere en çok turistler ilgi gösteriyor. Bizim dışımızda yapan yoktur” açıklamasının ardından eşiğin birçok aşamadan geçtiğini ve tamamen bir el ürünü olduğunu kaydetti.

Reşike en fazla Avrupa ülkeleri ilgi gösterdiğini, birçok Avrupa ülkesine kargoyla reşik gönderdiklerini dile getiren Mecit Usta, Türkiye’de bu geleneğin görülmemesinden dolayı büyük üzüntü duyuyor.