Bütün insan ve hayvanların yaşamı onları besleyen kaynaklara bağlıdır. Bu kaynakların risk altına girmesiyle onların yaşamı da büyük bir tehlike ile karşı karşıya kalır. İnsan ve hayvanların en önemli yaşam kaynaklarından birisi de bitkilerdir.

Bütün insan ve hayvanların yaşamı onları besleyen kaynaklara bağlıdır. Bu kaynakların risk altına girmesiyle onların yaşamı da büyük bir tehlike ile karşı karşıya kalır. İnsan ve hayvanların en önemli yaşam kaynaklarından birisi de bitkilerdir. Ağaçlar, çiçekler ve otlar bir bölgenin bitki örtüsünü (flora) oluşturur. Diğer taraftan doğal yaşamın kaynağı oldukları gibi ev ve bahçelerimizi de süslerler. Yüksekova’da yetişen “lüleper” gibi bazıları el sanatlarımızın bezemesinde önemli bir yer tutarlar.

Bitki türleri içerisinde farklı “otların” yaşamımızda ayrı bir önemi vardır. Otlar hayvanlar için besin kaynağı olduğu gibi insanlar için de önemli bir şifa ve besin kaynağını teşkil ederler. Baharın gelişi ile yöre insanı onları toplamaya gider. Getirilen otların bir kısmını çiğ olarak yer, bir kısmını peynirde ve bir kısmını da yemeklerde kullanır. “Pünge, Belgehevizar, Tüsi, Sirik, Mendi, Revas, Soh, Alo, Spıng, Hero, Kurat, Kari, Tolke, Siyabo, Tolik, Guhbızın, Selmek, Tırşok ve Kengir” en yaygın toplanan otlar arasındadırlar. Kışlık yiyeceklerde kullanılmak üzere de bir kısmı haşlanır ve kaplarda saklanır. Yöredeki bazı aileler kendi ihtiyaçları kadar toplarken birçok kimse de otları toplayarak bundan kazanç sağlar.

Diğer taraftan herkesin dört gözle beklediği ve yakınlarıyla, ailesiyle, dostlarıyla çıkıp piknik yapma, o doğanın harikuladede güzelliği ile iç içe olma arzusu içerisinde iken istenmeyen görüntülerle karşılaşılması herkesi üzmektedir. Yaşamımızda bu kadar öneme sahip otların bilinçsiz bir şekilde toplanması (zamansız, kürekle derin kazıyarak kökten çıkarılması) onların geleceğini tehdit ederken gelecekte onlardan yararlanmamız konusunda da kaygı meydana getirmektedir. Beslenme ve Gıda için Biyoçeşitlilik hususunda bir sorunla karşılaşmamak için şu hususların dikkate alınması önem arz etmektedir:

1. Ot Festivallerinin Düzenlenmesi

Ot festivali birçok ilimizde düzenlenmektedir. Bu festivaller kapsamında otların nasıl toplanacağı ve hangi otların ne amaçla kullanıldığı bilgisi verilmektedir. Dışarıdan gelenler yörenin kültür ve sanatı hakkında bilgi sahibi olabilmektedirler. Yöre insanı bu turizm hareketliliği sayesinde ekonomik kazanç elde etmektedir.

2. Ot Toplama ve Tüketme Eğitimi

Tıbbı ve Aromalı bitkilerin toplanması izine tabidir. Böylece bunlar koruma altına alınmıştır. Yemek ve peynirde kullanılan otların toplanması da belirli bir izine ve denetime tabi tutulması halinde onları da önemli derecede koruma altına almış oluruz. Bu sınırlama farklı yasaklar yerine bir eğitimle sağlanabilir. Bunun için seminerler düzenlenebilir, broşürler hazırlanıp dağıtılabilir. Bu konuda ilgili kuruluşlar kadar mahalle ve köy muhtarları, doğa ve çevre vakıfları ile derneklerine önemli görevler düşmektedir.

Diğer taraftan otların nasıl toplanacağı yanında onların ne zaman toplanacağı, nasıl saklanacağı ve nasıl tüketileceği hususlarında da yöre halkı bilinçlendirilmelidir. Bu da çeşitli şenlik ve Üniversitelerin Gastronomi Bölümleri veya önemli şeflerin vasıtasıyla sağlanabilir ve istenen hedeflere ulaşılabilir. Sağlanan “Farkındalık ve Bilinçlenme” bizi bütün endişelerden uzak tutacaktır…