HDP Van Milletvekili Murat Sarısaç,Ticaret Bakanlığı tarafından 15 Mayıs 2020 tarihinde yayınlanan tebliğ ile İran’dan ithal edilen karpuza yüzde 300 vergi zammı getirildiğini söyledi. Vergideki artıştan dolayı esnaf ve tüccarın zor durumda kaldığına dikkat çeken Sarısaç, tonlarca karpuzun tren vagonlarında çürüdüğünü belirtti.

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’ın cevaplaması istemiyle Meclis’e soru önergesi veren Sarısaç, şu bilgileri paylaştı: “İran sınırında yer alan Van, gıda ürünleri başta olmak üzere birçok ürünün Türkiye piyasasına açılan kapısı durumundadır. Özellikle bahar ayının gelmesiyle İran’dan birçok gıda ürünü de ülke piyasasına Van üzerinden girmektedir. Her ne kadar Korona virüsü nedeniyle ticari sirkülasyon azalsa da asgari düzeyde ve kontrollü bir şekilde ithalat devam etmektedir. Bu süreçte trenle sebze ve meyve ticareti de sürerken Ticaret Bakanlığı’nın 15 Mayıs 2020 tarihinde yayınladığı tebliğ, esnaf ve tüccarı zor durumda bırakmıştır. Çünkü bir gecede karpuzdaki ithalat vergisinin yüzde 300’e çıkarılması, halihazırda tonlarca karpuzu Van’a getiren tüccarın ciddi bir mağduriyet yaşamasına neden olmuştur. Bu nedenle tonlarca karpuzun Van Garı’nda tren vagonlarında çürümeye terk edildiği kamuoyuna da yansımıştır.

Söz konusu ithalat zammı, kente alım öncesi beyan açıp analiz yaptırmış olan ve yetkili kurumlarca inceleme ve onay süreci tamamlanmış olan tonlarca karpuz da etkilemiştir. Buna bağlı olarak birçok kişi getirdikleri karpuzun vergisini ödeyemez duruma düşmüştür. İşlemler başladığı, hatta sonuçlandığı halde bir gecede yüksek vergilerin getirilmesi; Ticaret Bakanlığı’nın Van esnafı ve tüccarının içinde bulunduğu koşulları dikkate almadığını göstermektedir. Oysaki Van’da 2011 depreminden bu yana süregelen kriz bugün de esnaf üzerinde vergi ve kredi borçları noktasında bir baskı oluşturmaktadır. Dolayısıyla Van’da ticaretin gelişmesi, esnafın rahatlaması amacıyla uzun vadeli tedbirler alınmasının yanında; karpuz ithalatına getirilen ‘baskın vergi’ uygulamasından da vazgeçilmesi gerekmektedir.”

‘Baskın vergi’ uygulamasından vazgeçilmesini isteyen Murat Sarısaç, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’a şu soruları sordu:

1- 15 mayıs 2020 tarihinde yayınlanan bir tebliğle karpuzdaki ithalat vergisinin yüzde 300 arttırılmasının sebebi nedir?

2- Getirilen yüzde 300 vergiden dolayı Van’da mağdur olan esnaf ve tüccarın durumuyla ilgili Bakanlığınızda hangi bilgiler bulunmaktadır?

3- Beyan açılarak analizi yapılmış, yetkili makamlarca inceleme ve onay süreci tamamlanmış tonlarca karpuzun vergi zammından muaf tutulmamasının nedeni nedir?

4- Vanlı esnafın ve tüccarın mağdur olmaması amacıyla herhangi bir adım atılması planlanmakta mıdır?

5- İran’la sınırdaş bir şehir olması hasebiyle Van’da ticaretin gelişmesi amacıyla bugüne kadar neler yapılmıştır?

6- Van’da esnaf ve tüccarın karşılaştığı sorunların hızlıca çözülmesi için alınan tedbirler nelerdir?

7- Son beş yılda Van üzerinden İran’la hangi eşya ve ürünlerde ithalat ve ihracat gerçekleşmiştir? Bunun yıllara göre dağılımı nedir?