Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Katar ile Türkiye arasındaki swap (döviz takası) anlaşmasının tutarının 5 milyar dolardan 15 milyar dolara çıkarıldığını açıkladı. Türkiye'nin 10 milyar dolar değerinde Katar Riyali alarak Merkez Bankası rezervine dahil edeceği, Katar Merkez Bankası'nın da 10 milyar dolar değerinde Türk Lirası'nı rezervlerine alacağı belirtildi.

Katar Riyali uluslararası piyasalarda “rezerv para” olarak görülmüyor, ancak Merkez Bankası'nın döviz rezervlerini yükseltmiş oluyor. Swap anlaşmasıyla birlikte döviz kurlarındaki gerileme bir miktar azaldı. Türkiye Katar dışında da İngiltere, Çin ve Japonya ile döviz takası anlaşması görüşmeleri yürütüyor.

Swap nedir?

Finansal piyasalardaki takas işlemlerini tanımlamak için kullanılan 'swap' iki tarafın bir varlık veya yükümlülüğe bağlı olan nakit akışını aralarında değiştirmelerine deniyor. Taraflar swap işlemleriyle faiz oranları ve döviz kurlarındaki değişimler nedeniyle ortaya çıkan riskleri en aza indirmeyi hedefliyor.

İki kuruluşa işlem muafiyeti

Öte yandan BDDK da dünyanın en büyük iki takas ve saklama kuruluşu olarak gösterilen Clearstream Banking ve Euroclear Bank aralarında gerçekleşen TL cinsi köprü takas (bridge swap) işlemlerini 18 Mayıs itibarıyla askıya almıştı. Ancak BDDK yaptığı yeni açıklamada, TL cinsi varlıkların takas operasyonlarının olumsuz etkilenmemesi için bu iki kuruluşa konulan sınırlamanın kaldırıldığını duyurdu.

BDDK'nın açıklaması

BDDK açıklamasında, "5 Mayıs'ta alınan bir kararla Covid-19 salgınıyla ilgili olarak ortaya çıkan olağanüstü koşullar ortadan kalkıncaya kadar uygulanmak üzere bankaların, yurt dışındaki konsolidasyona tabi kredi kuruluşu ve finansal kuruluş niteliğini haiz ortaklıkları ile yurtdışındaki şubeleri de dahil olmak üzere, yurt dışında yerleşik finansal kuruluşlara yapacakları TL plasmanlar, TL depo, TL repo ve TL kredilerin toplamının bankaların en son hesapladıkları yasal özkaynaklarının yüzde 0.5’i ile sınırlandırıldığına" dikkat çekildi.

Açıklamada "Kurulca yapılan değerlendirme neticesinde, TL cinsinden tahvil ve kira sertifikası işlemlerinin takas operasyonlarının olumsuz etkilenmemesini ve TL cinsinden menkul kıymetlerin etkin ve verimli bir şekilde işlem görmesini teminen, 20.05.2020 tarihli ve 9031 sayılı Kurul Kararı ile; sermaye piyasası mevzuatında tanımlanan Yabancı Merkezi Saklama Kuruluşları (YMSK) arasından Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca (Kurum) belirlenecek olan kuruluşların, söz konusu sınırlamadan muaf tutulmasına karar verilmiş ve bu karara istinaden Kurum tarafından Euroclear Bank ve Clearstream Banking isimli kuruluşların söz konusu sınırlamadan muaf tutulması uygun görülmüştür" denildi.

Fransız BNP Paribas işlemleri durdurdu

Öte yandan Türkiye’de de yatırımı bulunan Fransız BNP Paribas SA bankası da BDDK'nın getirdiği yasak nedeniyle TL'de yeni işlemleri durdurduğunu açıkladı. BDDK, "döviz manipülasyonu" gerekçesiyle Fransız bankası BNP Paribas'ın da aralarında olduğu üç yabancı bankaya mayıs başında işlem yasağı getirmiş, bu yasak geçen hafta kaldırılmış ancak bankalar hakkında soruşturmaya son verilmemişti.